Krachtige Kruiden

inleiding
yi jing
dao
de
lao zi
mo zi
3 azijnproevers
san de

filosofie: yi jing

De Yi Jing (vaak ook geschreven als I Ching) wordt beschouwd als de belangrijkste van de vijf klassieken (wu jing). Een jing is een klassieke tekst, een middel waarmee gedachtegoed en wijsheid kan worden overgedragen op volgende generaties. Een tekst is klassiek wanneer ze in staat is om de geest te openen, zoals de bijbel ook doet. Yi betekent verandering, maar ook uitwisseling (exchange) en gemakkelijk (als in jian yi). In het karakter zijn de zon en de maan abstract verwerkt. Omdat die continue in cirkels bewegen geven ze het idee van oneindigheid en continue verandering. Het universum is continue in beweging, verandert, transformeert. Het leven is een continue verandering tussen geboorte en dood, waarvan het begin is gemaakt door vader en moeder. Groei in het leven hangt af van de hemel en de aarde. De yi jing geeft regels, aanknopingspunten voor verandering van de mens in relatie met het universum.

De tekst van de yi jing bestaat uit de beschrijving van 64 hexagrammen, symbolen die bestaan uit 2 trigrammen, met elk 3 yinne (- -) of yange (---) lijnen. Als bekend zijn er met 2 lijnen 4 mogelijke symbolen en met 3 lijnen 8. Deze 8 trigrammen zijn gerelateerd aan verschillende kwaliteiten, zoals een windrichting en zijn benoemd met een natuurlijk fenomeen. Deze zijn hemel, aarde, meer, berg, vuur, water, donder en wind. De 64 hexagrammen zijn symbool voor alle veranderingen in het universum. Op de klassieke tekst zijn vele commentaren en aanvullingen geschreven. Het helpt conceptualiseren en doorzien van situaties in een groter geheel, tussen hemel en aarde, naar de toekomst toe.

Deze opbouw reflecteert dezelfde gedachtengang als het ontstaan van de tienduizend dingen. Eén geeft vorm aan twee, twee geeft vorm aan drie en drie aan de 10000 dingen. Zo wordt het leven gepresenteerd als een continue verandering en manifestatie van yange en yinne krachten. In de dao de jing staat: de opeenvolgende beweging van yin en yang vormt de dao. Wat ontstaat uit dao is goed en wat het realiseert is de individuele natuur. De menselijke natuur, een uitdrukking van dao als grotere natuur, wordt in essentie als goed gezien. De relatieve principes van hemel (yang, dao, het creatieve) en aarde (yin, deugd, karakter) komen samen en vormen substantie en geest.

De acht trigrammen

De 8 trigrammen, ook wel aangeduid met ba gua, zijn samengesteld uit drie lijnen. Fu Xi zou de 8 trigrammen gezien hebben op de rug van een schildpad. Ze symboliseren verschillende aspecten van de natuurlijke fenomenen.

Tian
Tian, de hemel, het scheppende bestaat uit 3 gesloten yange lijnen. Dit trigram is het sterkst yang en wordt verbeeld door de draak. Tian staat ook voor creativiteit, vindingrijkheid, oorspronkelijkheid, overvloed, kracht, gezondheid, vitaliteit, beheersing, bescherming, handelen, beweging, uitgestrektheid. In het gezin is tian de vader. In medische termen staat tian voor somatische ziekten van het hoofd, de hersenen, ruggenmerg en centrale zenuwstelsel. Psychologisch is het verbonden met extreme geestelijke en emotionele gedragingen. Tian correspondeert met de metaal-fase.

Kun
Kun, de aarde, het ontvangende heeft 3 yinne lijnen en is daarmee het sterkste yin trigram. Kun staat voor meegaandheid, passiviteit, geheimen, leegte, rust, ijver, gelijkmatigheid, geduld, volharding, vredigheid, virtuositeit, bescheidenheid, zachtmoedigheid, vindingrijkheid, vrouwelijkheid, toewijding, hebzucht, kookkunst en schrijfkunst. In het gezin is kun de moeder. In de gezondheidsleer staat kun voor ziekten van de spijsvertering (Milt en Maag), de vrouwelijke geslachtsorganen, voeten en benen en onderhuids bindweefsel. Ook associeert kun met trage chronische ziekten en psychologisch met depressiviteit, wanhoop en melancholie. Kun correspondeert met de aarde-fase.

Li
Li, het vuur, het zich-hechtende bestaat uit een yinne lijn tussen twee yange lijnen. Li staat voor licht, helderheid, straling, glans, zon, hitte, visie, uitmuntendheid, luister en decoratie. In de familie is li de middelste dochter. Li wijst naar ontstekingen, koorts, stofwisselingsproblemen, ziekten van de bloedsomloop en de Dunne Darm, tong en ogen. Psychologisch is li gelijk aan delirium en hysterie. Li correspondeert met de vuur-fase.

Kan
Kan, het water, het onpeilbare heeft een yange lijn tussen twee yinne lijnen. Het wijst op moeilijkheden, impasse, gevaar, mislukking, crisis, problemen, controleverlies, duisternis, armoede, eenzaamheid, geduld en correctie. In het gezin is kan de middelste zoon. Kan relateert aan ziekten van de nieren, blaas, urinewegen en voorplantingsorganen, botten, bloed en lichaamsvloeistoffen. Kan correspondeert met ziektes van de onderbuik, beenmerg, neus, oren, tandvlees, haren, ogen (zicht), opgehoopte gifstoffen en verkoudheid. Psychologisch relateert kan aan ongerustheid, zorgen, angesten, fobieën, paniek en spanningen. Kan correspondeert met de water-fase.

Tui
Tui, het meer, moeras, het blijmoedige. De twee yange lijnen onderaan hebben een yinne lijn erboven. Voor oude Chinezen stond het moeras voor een plaats waar het leven vrolijk was door de aanwezigheid van water, planten, vissen en vogels. Tui staat ook voor genot, zegening, vermaak, geluk, verrukking, uitputting, harmonie, rust, verzoening, vrede, bevrediging. In het gezin is tui de jongste dochter. Tui staat voor ziekten van de mond(holte), spijsverterings- en voortplantingssysteem. Het duidt bovendien op chronische ziekten. Psychologisch is tui overvloedige opwinding en woede. Tui correspondeert met de metaal-fase.

Ken
Ken, de berg, de stilstand bestaat uit een yang lijn boven twee yinne lijnen en tekent het solhouet van een berg. Ken duidt op onbeweeglijkheid, stilstand, stabiliteit, stoppen, obstakels, hoogte, hardnekkigheid, terugtrekken, voorzichtigheid, begerigheid, wachten en weigeren. In het gezin is ken de jongste zoon. In medische termen correspondeert ken met ziekten van hoofd en schedel, bovenrug, nek en schouders en gewrichten. Maar ook ziekten van de mannelijke geslachtsorganen, vastzittende, hardnekkige ziekten, blokkades, tumoren, zwellingen, verlies van weerstand en verwondingen. In de psychologie is ken koppigheid en onverstoorbaarheid. Ken is gerelateerd aan de aarde-fase.

Chen
Chen, de donder, de schok, het opwindende heeft een yange lijn als basis met daarboven twee yinne lijnen. Chen is snelheid, levendigheid, opwinding, beven, irritatie, stromen, flitsen en acuut. In het gezin is chen de eerste zoon. Medisch staat chen voor plotselinge ziekte, verplaatsende ziekten, zenuwpijn, ziekte van zintuigen, motoriek en het sympathisch zenuwstelsel, ziekten in de onderste ledematen, de pezen, de galblaas en lever. Psychologisch is chen plotse woedeaanvallen of razernij. Chen wordt geassocieerd met de hout-fase.

Sun
Sun, de wind, het indringende, het zachtmoedige heeft als basis een yinne lijn met erboven 2 yange lijnen. Sun staat ook voor eeuwige invloed, penetratie, vooruitgang, geoorzaamheid, trage beweging, aanpassing, flexibiliteit en harmonie. In het gezin is sun de oudste dochter. In de geneeskunde staat sun voor Wind ziekten van zachte en doordringende aard. Het duidt Lever problemen aan, ziekten van de dijen, het parasympatisch zenuwstelsel, darmen en ademhalingswegen. Psychologisch staat sun voor afhankelijkheid, verdriet, smart en droefheid. Sun correspondeert met de hout-fase.

De 64 hexagrammen

De 64 hexagrammen zijn combinaties van 2 trigrammen en duiden op de onderlinge relatie en verhouding van hen. De telling van de lijnen is van onderaf. Het onderste trigram is yin, beneden, binnen, achter en komend. Het bovenste trigram is yang, boven, buiten, voor en gaand. Omdat elke lijn (fase van yin of yang) ook nog kan veranderen is het aantal mogelijke combinaties uitgebreid tot 4096. Een veranderende lijn is zo sterk yin of yang dat ze omslaat in haar tegengestelde. Wanneer in het hexagram de veranderende lijnen zijn omgeschreven ontstaat het nieuwe hexagram. In het gebruik van de yi jing wordt ook vaak gekeken naar de kerntekens. Dit zijn 2 trigrammen opgebouwd uit de 4 binnenste lijnen van een hexagram (lijnen 2,3 en 4 en 3, 4 en 5).

Overzicht

Trigram	Beeld	Werking	Symbool	Familie	Fase	Richting
Tian	Scheppende	Sterk of volhouden	Hemel	Vader	Metaal	Noordwest
Kun	Ontvangende	Toegwijd of meegeven	Aarde	Moeder	Aarde	Zuidwest
Li	Zich-hechtende	Lichtend of samenkomen	Zon of bliksem	Middelste dochter	Vuur	Zuid
Kan	Onpeilbare	Gevaar	Water of wolken	Middelste zoon	Water	Noord
Tui	Blijmoedige	Vreugde of aanmoedigen	Meer	Jongste dochter	Metaal	West
Ken	Stilhouden	Stoppen	Berg	Jongste zoon	Aarde	Noordoost
Chen	Opwindende	Aanwakkeren	Donder of hout	Oudste zoon	Hout	Oost
Sun	Zachtmoedige	Indringen	Wind of hout	Oudste dochter	Hout	Zuidoost